Игътибарлы булыгыз
Яшелчә һәм чәчәк культуралары орлыкларын язгы сату башланды. Башкортстан Республикасы буенча Россельхознадзор идарәсенең фитосанитар, ашлык сыйфаты һәм орлык тикшерү бүлегенең инспекторлары гражданнарга орлык сатып алганда нәрсәгә игътибар итәргә кирәклеген җиткерә.
Ялган орлык сатып алмас өчен иң элек, пакетларны маркировкалауга игътибар итәргә кирәк. Русия Федерациясе территориясендә ваклап сату өчен билгеләнгән авыл хуҗалыгы үсемлекләре орлыкларын төрү пакеты түбәндәге мәгълүматны үз эченә алырга тиеш:
–авыл хуҗалыгы үсемлекләре орлыкларын җитештерүче яки импортлаучы оешма (авыл хуҗалыгы үсемлекләре орлыкларын Русия Федерациясендә әйләнешкә кертүгә бәйле эшчәнлек алып баручы затның фамилиясе, исеме);
–авыл хуҗалыгы культурасының исеме, орлыкларының сортлары;
–авыл хуҗалыгы үсемлекләре орлыкларының сорт һәм чәчү сыйфатлары стандартын һәм техник шартларын билгеләү;
–партия номеры;
–авыл хуҗалыгы үсемлекләре орлыкларын төрү датасы;
–орлыкның массасы (граммнарда) яки саны (штукларда). Аз габаритлы савытта (упаковкада) сортның кирәк-ярагы, авыл хуҗалыгы үсемлекләре орлыгының барлыкка килүе һәм сыйфаты турында тиешле документларга туры килми торган белешмәләр күрсәтелмәскә тиеш. Аз габаритлы савытка (упаковка) кече габаритлы тарада булган авыл хуҗалыгы үсемлекләре орлыклары турында өстәмә мәгълүмат бирү рөхсәт ителә. Сатучының продукциясе сыйфаты турында документлары – “ярашлылык сертификаты” яки “орлыкка таныклыгы” булырга тиеш. Сортлары файдалануга рөхсәт ителгән селекция казанышлары дәүләт реестрына кертелгән партияләрне (сорт кирәк-яраклары, килеп чыгышы һәм сыйфаты турында мәгълүмат булганда) тормышка ашыру рөхсәт ителә. Сатыла торган орлыкларның һәр партиясенә “ярашлылык сертификаты” булырга тиеш. Авыл хуҗалыгы культуралары орлыкларын ирекле сертификацияләү сәбәпле, апробация актын һәм сынау беркетмәсен гамәлгә ашырырга мөмкин. Яраклылык вакыты чыккан орлык пакетларын сатып алудан сак булыгыз. Орлыкларның яраклылык вакыты төрле культураның төрлечә була. Культураның биологик үзенчәлекләренә, саклау шартларына, транспортлауга һәм эшкәртү алымнарына бәйле. Мәсәлән, укроп, сельдерей, петрушка, кишер, пастернак, ревень һ.б. культуралар орлыгының яраклылык срогы 1-2 ел. Шуңа күрә өченче ел орлык саклау елында аларның тишелеше 25-0 процентка кадәр кими. Әгәр сез инде сатып алган орлыкларның срогы чыккан булса, кызганычка каршы, сез аны сатучыга кире кайтара алмыйсыз. РФ Хөкүмәте Карары белән расланган башка күләмдәге азык-төлек булмаган, кире кайтарылырга яки шундый ук товарга алмаштырылырга тиешле азык-төлек булмаган товарлар исемлеге нигезендә, үсемлекләр кире кайтарылырга тиеш түгел. Уяу булыгыз!
Илгиз Гатауллин,
Россельхознадзор идарәлегенең дәүләт инспекторы.