Абруй нигеҙе – сифатлы тауар
Дәүләкән районына командировкаға сыҡҡанда шуға ҡыуанып ҡайттыҡ: йәшелсә, емеш-еләк үҫтергән хужалыҡтар, күпләп мал аҫраусылар, бейә һауып ҡымыҙ етештереүселәр, балыҡ үрсетеүселәр, ҡош-ҡорт тәрбиәләүселәр бихисап. Миҫал өсөн Суйынсы ауылын ғына килтереү ҙә етә. Бында ике фермер эшләй. Картуфсылыҡ һәм малсылыҡ менән шөғөлләнәләр. Ауыл төҙөк, юлдар ялтырап ята, бар ерҙә бөхтәлек.
Ғаяз Ғабдрахмановтың хужалығына юл төштө. Ғаяз Баязит улы 17 йыл малсылыҡ менән шөғөлләнә, үҫемлекселектә ҙур уңыштарға өлгәшкән. Бөгөн ул районда иң көслө фермерҙарҙың береһе булып иҫәпләнә.
1993 йылда Башҡортостан дәүләт аграр университетының агрономия факультетын тамамлап, М. Ғафури исемендәге хужалыҡта агроном-орлоҡсо булып эшкә урынлаша ул. Тырыш, талапсан белгестең эшен баһалап, Суйынсы ауыл хакимиәте башлығы итеп үрләтәләр.
– Колхоз-совхоздар тарҡала башлағас, күп уйлап торманым, ҡабаттан ауыл хужалығы менән шөғөлләнергә, фермер хужалығы булдырырға тигән ҡарарға килдем. Ауыл малайы булараҡ, эштән ҡурҡмайым, был өлкә миңә ят түгел. Колхоздарҙың тарҡалыуы, кешеләрҙең эшһеҙ ҡалыуы ла ныҡ борсой ине, – тип һөйләй фермер.
2003 йылда Ғаяз Ғабдрахманов элекке колхоз базаһында ике мең гектар ерҙә баҫыу эштәренә тотона. Бында ауылдаштарының пай ерҙәре лә бар. Ошо йылдарҙа биналар, келәттәр рәткә килтерелә, һөтсөлөк фермаһында ремонт үткәрелә, тирә-яғы кәртәләнә.
Бөгөн хужалыҡта 30-ҙан ашыу кеше эшләй. Биш мең гектарға яҡын майҙанда үҫемлекселек менән шөғөлләнәләр. Мал аҙығы әҙерләү өсөн үләндәр, иген культураларын мул сәсәләр. Малсылыҡ буйынса йүнәлеш алғас, аҙыҡты күпләп әҙерләйҙәр. 1500 тонналап сенаж һалынған.
Хужалыҡтың ҡураһында 300 баш һыйыр малы, 100 баш йылҡы аҫрайҙар. Малдарҙы үрсетеүҙә бик үҙенсәлекле алым ҡулланыла. Бында тоҡомло малдарҙы март айына тиклем быҙаулатырға тырышалар. Шул саҡта ғына быҙау көслө һәм ауырыуҙарға бирешмәй үҫә, тиҙәр. Көтөүгә быҙауҙар һыйырҙар менән бергә сыға. Уларҙы алты айға тиклем инәләренән айырмайҙар. Унан инде үҫкән быҙауҙар икенсе фермаға күсерелә. Улар 17 айҙа 500 килограмм ауырлыҡҡа етә! Шундай ҙур үгеҙҙәрҙе ит өсөн һатып алалар.
Әлеге мәлдә хужалыҡта ҡыҙыу эш мәле. Ураҡ эштәренән тыш, мал өсөн яңы ашатыу майҙансыҡтары төҙөлә. Эште көҙгә тиклем тамамларға йыйыналар.
Һуңғы йылдарҙа хужалыҡ етәкселеге өр-яңы “ЗАВ” иген таҙартыу комплексы төҙөп ултыртҡан, көҙгө уңыш иген киптергестәрҙә һаҡлана. Ырҙын табағына, ауыл эсендә асфальт юлдар һалынған. Ауыл клубын һәм һыу башняһын ремонтлауҙа, мәсет төҙөүҙә лә йәмғиәт ситтә ҡалмаған.
Шуныһы ҡыуаныслы: фермер хужалығының эшмәкәрлеген район хакимиәте лә һәр яҡлап баһалап, ярҙамынан өҙмәй, төрлө программаларҙа ҡатнашырға саҡыра. Ғаяз Ғабдрахманов “Ғаилә һөтсөлөк фермаларын үҫтереү” программаһында ҡатнашып, ун миллион һумлыҡ грантҡа лайыҡ булған. Был аҡса һөтсөлөк фермаларын ремонтлауға, яңыларын төҙөүгә тотонолған. Әлбиттә, мал һанын арттырыуға ла бүленгән.
Йәмғиәт орлоҡсолоҡ хужалығы булараҡ та эшмәкәрлеген әүҙем алып бара, ул был статусҡа 2017 йылда эйә булған. Ауыл эшсәндәре, иген культураларының һәм көнбағыштың затлы сорттарын етештереп, уны һатып, ҡаҙнаға байтаҡ аҡса индерә. Сифатлы һәм яңы орлоҡтарға республика хужалыҡтары араһында ихтыяж ҙур, шуға ла уны һатыу бер ниндәй ҡыйынлыҡ тыуҙырмай икән.
Уңыш йыйыуҙа хужалыҡтың биш “АКРОС-595” комбайны эшләй. Уларҙың икеһен быйыл ғына ҡайтарғандар. Комбайнсылар Ринат Камалов, Динар Ғәлиев, Ринат Усмановтар алты мең центнер иген һуғып өлгөргән дә инде.
– Эшмәкәрлекте төрлө яҡлап йәйелдерергә тырышабыҙ, яңы технологиялар ҡулланабыҙ Конкурентлыҡ осоронда һатып алыусыбыҙҙы юғалтмаҫ өсөн көрәшәбеҙ. Абруй нигеҙе – сифатлы тауар, – ти хужалыҡ етәксеһе Ғаяз Баязит улы.
Дәүләкән районы.
Автор: Лилиә НУРЕТДИНОВА
https://bash.rbsmi.ru/articles/esh-yuar/abruy-nige-e-sifatly-tauar-/?sph...
